Gai xương đầu gối: Nguyên nhân do đâu? Có điều trị dứt điểm được không?

Gai xương đầu gối được biết đến là hậu quả của quá trình viêm thoái hóa khớp gối. Khi gai xương phát triển gây đau dữ dội, chèn ép lên dây thần kinh giảm khả năng vận động  và ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Vậy gai xương khớp gối là do đâu? Cách điều trị và phòng ngừa như thế nào. Cùng Maple tìm hiểu ngay bệnh lý này trong bài viết dưới đây.

Gai khớp gối là gì?

Gai xương đầu gối hay còn gọi là gai khớp gối xảy ra khi các xương vùng đầu gối phát triển bất thường xuất hiện các gai nhỏ trên bề mặt xương do bị mất lớp sụn bao bọc. Tình trạng này chính là hệ quả của vấn đề thoái hóa khớp và liên quan đến sự bào mòn theo thời gian của lớp sụn khớp gối.

Nếu không phát hiện sớm và được điều trị kịp thời các gai xương sẽ lớn dần và mọc thêm nhiều lớp gai mới gây cản trở đến các cử động của khớp như co duỗi, đứng lên, ngồi xuống hay khi leo cầu thang...

Cơ chế hình thành nên bệnh gai khớp gối

Như đã nói, gai đầu gối chính là hậu quả của quá trình viêm thoái hóa khớp gối. Khi quá trình viêm thoái hóa diễn ra sẽ làm hao mòn sụn khớp có chức năng  bao bọc các đầu xương của khớp gối. Các sụn khớp bị mỏng đi sẽ dẫn đến đầu xương sẽ phải chịu áp lực và sự ma sát nhiều hơn trong quá trình vận động.

3

Để giảm áp lực cho các đầu xương, lúc này cơ thể sẽ tự động kích hoạt cơ chế tạo ra các khối xương mới để bù đắp lại hình thành các gai xương. Cho dù bản chất là nhằm bảo vệ khớp gối, nhưng sự có mặt của các gai xương vô hình chung lại làm thay đổi hình dạng khớp và ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động linh hoạt của đầu gối.

Nguyên nhân dẫn đến gai xương đầu gối

Không có nguyên nhân cụ thể gây nên tình trạng gai xương, có thể là do tình trạng bệnh lý, chấn thương hoặc vận động vùng khớp gối quá nhiều,…

• Thoái hoá khớp gối

Đây được xem là nguyên nhân thường gặp nhất gây nên tình trạng gai đầu gối. Thoái hoá khớp gối xảy ra sẽ ăn mòn đi lớp sụn và lâu dần phá vỡ các sụn vùng đầu xương. Từ đó, ở những vị trí bị tổn thương sẽ hình thành nên các gai xương.

• Chấn thương vùng đầu gối

Khớp gối là khớp là khớp lớn nhất và cử động rất linh hoạt trên cơ thể nên việc gặp chấn thương là điều khó tránh khỏi. Khi gặp phải một số chấn thương phổ biến ở đầu gối như: rách sụn chêm, trật khớp bánh chè... sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương sụn và thoái hóa khớp gối. Sụn khớp bị hư hỏng, tạo điều kiện cho bệnh thoái hóa khớp gối khởi phát do đó  gai đầu gối sớm muộn cũng phải xảy ra. Chấn thương có thể xảy ra do các tai nạn lao động hay tai nạn giao thông

• Do gây áp lực lên khớp gối quá nhiều

Với những người thường xuyên vận động vùng khớp gối chẳng hạn như các vận động viên bóng rổ, bóng chuyền hay các cầu thủ bóng đá… sẽ dễ bị tổn thương vùng khớp gối dẫn đến việc hình thành gai xương.

• Tuổi tác và quá trình lão hoá tự nhiên

Tuổi tác ngày một tăng lên cùng với đó là quá trình lão hoá sẽ diễn ra. Khi đó xương khớp cũng bắt đầu suy giảm, tình trạng khô khớp dần xuất hiện. Lâu ngày sẽ dẫn đến sự hình thành các gai xương gây ra cơn đau nhức ở đầu gối.

• Mắc phải bệnh lý viêm khớp tự miễn

Điển hình là tình trạng viêm khớp dạng thấp. Khi  các tế bào miễn dịch phóng ra lượng lớn chất gây viêm (cytokines) tấn công khớp xương khỏe mạnh của cơ thể gây ra các phản ứng viêm tại khớp. Sụn và xương dưới sụn không còn giữ được cấu trúc như ban đầu, dần mọc lên các gai xương bù đắp cho phần xương đã bị mất.

Ngoài các nguyên nhân kể trên còn có một vài yếu tố sẽ làm tăng nguy cơ bệnh như: di truyền, mang thai, thay đổi nội tiết tố, thừa cân/béo phì, hẹp ống sống, bệnh xương bẩm sinh

Dấu hiệu nhận biết sớm gai đầu gối

Gai khớp gối lúc mới hình thành thường không có triệu chứng nào đặc biệt khiến người bệnh rất khó phát hiện. Do đó, tuỳ theo mức độ phát triển của gai xương mà bệnh nhân có thể gặp những dấu hiệu điển hình của bệnh như:

• Đau vùng khớp gối

Dấu hiệu điển hình thường gặp của bệnh lý này là cơn đau vùng khớp gối. Người bệnh sẽ cảm thấy đau dữ dội ở vùng đầu gối mà không kiểm soát được. Cơn đau tăng lên khi vận động nhiều, co duỗi chân, leo cầu thang, ngồi xổm… 

• Cứng khớp

Do lượng canxi tập trung tại khớp gối sẽ nhiều hơn mức bình thường sẽ khiến người bệnh cảm thấy cứng khớp, nhất là vào mỗi buổi sáng khi thức dậy. 

• Sưng vùng đầu gối

Khi các gai xương hình thành nhiều và phát triển lớn sẽ dẫn đến tình trạng tràn dịch khớp gối. Từ đó khiến khớp gối bị sưng tấy, phù nề gây khó khăn trong việc di chuyển, vận động của người bệnh.

• Tê bì vùng đầu gối và đôi khi mất cảm giác

Các gai xương phát triển to lên sẽ chèn ép lên các dây thần kinh khiến cho người bệnh cảm thấy tê bì vùng đầu gối. Trong một số trường hợp còn làm mất cảm giác do các dây thần kinh vùng khớp gối bị tổn thương vĩnh viễn, không thể hồi phục và đi lại bình thường được.

Hậu quả của tình trạng bệnh gai khớp gối 

Gai xương hình thành ở khớp gối tuy không gây nguy hiểm nhiều cho người bệnh nhưng sẽ làm giảm khả năng vận động và gây đau ở mỗi khi cử động. Nếu không được chữa trị sớm, với các trường hợp gai xương ở giai đoạn nặng sẽ khiến bệnh nhân đau đớn dữ dội và gây ra các biến chứng nguy hiểm khác: 

• Tổn thương mô mềm gồm: cơ và dây chằng xung quanh.
• Gây chèn ép lên dây thần kinh kéo theo các cơn tê bì, mất cảm giác ở đầu gối thậm chí cẳng chân và bàn chân.
• Các mạch máu xung quanh đầu gối cũng có nhiều khả năng bị ảnh hưởng khiến máu lưu thông không được tốt.
• Đôi khi xảy ra tình trạng tổn thương dây thần kinh đầu gối vĩnh viễn.

Phương pháp điều trị gai khớp gối hiệu quả

Bản chất của các phương pháp điều trị gai đầu gối thực chất chính là phác đồ chữa thoái hóa khớp, viêm khớp đầu gối. Dựa vào  từng giai đoạn tiến triển của gai xương cũng như mức độ tổn thương của sụn khớp, người bệnh sẽ được chỉ định các phương  pháp sau đây:

• Điều trị bằng thuốc 

• Thuốc giảm đau có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng đau, sưng và viêm khớp gối. Một số loại thuốc thường được bác sĩ sử dụng để điều trị gai xương đầu gối như: 
• Thuốc giảm đau: Paracetamol đôi khi phối hợp với Tramadol.
• Thuốc chống viêm không steroid phổ biến như: Piroxicam, Meloxicam, Etoricoxib, Diclofenac...
• Tiêm trực tiếp vào khớp: thường dùng Hydrocortison acetat, các thuốc này không được tự ý sử dụng mà phải có sự cho phép của bác sĩ.
• Thuốc điều trị triệu chứng tác dụng chậm: Glucosamine sulfate, Chondroitin kết hợp Acid hyaluronic.
• Thuốc bôi ngoài da: Dùng thuốc Voltaren Emulgel bôi ngoài da. các loại thuốc bôi ngoài da sẽ ít có tác dụng phụ hơn các loại thuốc uống.
• Vật lý trị liệu

Các bài tập vật lý trị liệu được thiết kế phù hợp cho người bệnh đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc giảm các triệu chứng của bệnh gai khớp gối đồng thời ngăn ngừa sự mất sụn ở đầu gối. Dựa trên các kết quả đánh giá sức mạnh cơ bắp, phạm vi chuyển động và mức độ đau của khớp gối các bác sĩ sẽ gợi ý và hướng dẫn các bài tập hiệu quả nhất.

Ngoài ra, việc tập luyện sẽ giúp các cơ bao quanh đầu gối tăng cường sức mạnh và khớp gối cũng dần trở nên linh hoạt hơn. Cơ bắp chắc khỏe sẽ hỗ trợ nâng đỡ trọng lượng cơ thể và giảm áp lực lên bề mặt khớp gối giúp nhanh hồi phục.

• Phẫu thuật khớp đầu gối

Trong trường hợp gai xương khớp gối chèn ép lên dây thần kinh và các mô mềm quanh khớp hoặc khi các phương pháp trên không đạt hiệu quả bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật khớp gối Mục đích của phẫu thuật là để loại bỏ các gai xương và sửa chữa phần sụn bị hư hỏng Các phương pháp phẫu thuật phổ biến có thể kể đến là:

• Phẫu thuật nội soi khớp gối ít xâm lấn, không gây đau đớn cho người bệnh: Giúp loại bỏ các gai xương, giảm các cơn đau nhức và phục hồi các chức năng của khớp gối.
• Phẫu thuật thay khớp gối: phương pháp này ít được chỉ định, thường áp dụng cho các trường hợp nghiêm trọng cần phải thay khớp để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Cách phòng ngừa gai xương khớp gối

Thoái hóa khớp đầu gối là bệnh lý mạn tính không thể chữa khỏi hoàn toàn, vì vậy nguy cơ mọc gai khớp gối là khó tránh khỏi. Tuy nhiên, người bệnh có thể hạn chế sự phát triển của gai xương bằng một số biện pháp như:

•  Hạn chế gây áp lực và các vận động mạnh đến vùng khớp gối.
• Tập thể dục đều đặn với cường độ hợp lý để gia tăng sức khỏe cho khớp đầu gối.
• Khởi động thật kỹ và đúng cách trước khi tập luyện cũng như sử dụng dụng cụ hỗ trợ trong khi tập luyện.
• Duy trì trọng lượng cơ thể, tránh tăng cân quá mức.
• Thực hiện chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh với những thực phẩm giàu dưỡng chất cho xương khớp.
• Không nên ngồi quá lâu một chỗ hoặc giữ tư thế ngồi đúng để tránh chèn ép nhiều lên khớp gối.
• Tránh các chấn thương ảnh hưởng đến khớp gối như gãy xương, trật khớp hay giãn dây chằng gối…

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết và bổ ích về bệnh lý gai xương đầu gối. Có thể thấy đây là một bệnh lý không gây triệu chứng trong thời gian đầu. Nhưng nếu tình trạng kéo dài và không được điều trị sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống và sinh hoạt hằng ngày của người bệnh.

Do đó bất cứ khi nào nhận thấy các dấu hiệu bất thường ở khớp gối như đau, sưng hoặc cứng hãy liên hệ với phòng khám Maple để được thăm khám và hỗ trợ tốt nhất!