Thoát vị đĩa đệm thắt lưng: Triệu chứng và cách điều trị hiệu quả
Bác sĩ tư vấn chuyên môn bài viết
Dr. Paul D'Alfonso
Phòng khám Maple Healthcare
Tháng 1 9, 2025
Bác sĩ tư vấn chuyên môn bài viết
Dr. Paul D'Alfonso
Phòng khám Maple Healthcare
Thoát vị đĩa đệm thắt lưng là bệnh lý xuất hiện khi các đốt sống vùng thắt lưng thoát khỏi vị trí thông thường. Người bệnh sẽ có triệu chứng đau nhức, tê chân tay, không điều trị kịp thời bệnh nặng còn có thể teo cơ,... Vậy nguyên nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là gì, cách điều điều trị thế nào?
1. Thoát vị đĩa đệm thắt lưng dễ xuất hiện ở đối tượng nào?
Thoát vị đĩa đệm thắt lưng là một tình trạng bệnh lý xảy ra khi đĩa đệm phần thắt lưng (là cấu trúc nằm giữa các đốt sống, có chức năng như "bộ giảm xóc" cho cột sống) bị trượt ra khỏi vị trí bình thường, gây chèn ép lên các dây thần kinh. Đây là một trong những vị trí phổ biến nhất của thoát vị đĩa đệm do vùng thắt lưng phải chịu áp lực lớn từ các hoạt động hàng ngày như cúi, ngồi, đứng, hoặc mang vác đồ nặng.
Bệnh lý này khiến người mắc khó chịu cả khi đứng, nằm và ngồi. Đối tượng dễ mắc thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là người lao động nặng nhọc, người già lão hóa, người có bệnh lý liên quan đến cột sống hoặc người có thói quen và lối sống không lành mạnh.
2.Những nguyên nhân dẫn đến thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Có nhiều nguyên nhân thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng xuất hiện ở người bệnh, như:
2.1 Lão hóa
Tuổi tác càng cao khiến quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn, điều này khiến đĩa đệm mất đi sự đàn hồi, lớp bao xơ bọc bên ngoài bị rách dẫn đến phần nhân nhầy thoát ra ngoài. Vì vậy mà người lớn tuổi không có sự dẻo dai đối với cột sống thắt lưng. Loãng xương ở người lớn cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
2.2 Chấn thương
Những người bị tai nạn, va chạm hoặc vận động mạnh quá sức cũng có thể gây tổn thưởng cho vùng cột sống thắt lưng dẫn đến tình hình bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
2.3 Công việc mang vác nặng
Những người làm việc nặng nhọc, mang vác đồ vật có trọng lượng lớn thường xuyên hoặc người ngồi lâu một tư thế trong thời gian dài gây áp lực lớn cho cột sống và hình thành bệnh lý thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
2.4 Các hội chứng bẩm sinh ở cột sống
Người bị gù lưng, vẹo cột sống bẩm sinh hoặc di truyền khiến cột sống bị biến dạng. Khi vận động sẽ gặp nhiều khó khăn hơn người bình thường, vì vậy dễ mắc phải bệnh lý thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
2.5 Yếu tố làm tăng tỷ lệ mắc thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
Những người ít vận động, tăng cân không kiểm soát, hút thuốc lá, thiếu ngủ hoặc lối sống không lành mạnh khác đều làm tăng tỷ lệ mắc thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
3.Các loại thoát vị đĩa đệm cột sống lưng thường gặp
Hiện nay, thoát vị đĩa đệm cột sống lưng là một bệnh phổ biến và có nhiều dạng khác nhau. Dưới đây là một số loại thoái vị của chứng bệnh thường gặp:
Thoát vị đĩa đệm L4 L5
Thoát vị đĩa đệm L4 L5 là trường hợp khi đĩa đệm ở giữa vị trí đốt sống L4 L5 thoát khỏi vị trí bình thường. Đây là một trong những loại thoát vị đĩa đệm phổ biến nhất với cột sống thắt lưng. Khi xảy ra thoát vị đĩa đệm L4 L5, người bệnh có thể trải qua các triệu chứng như đau thắt lưng, giảm khả năng vận động và cảm giác tê bì ở chân.
>>Xem thêm: Tìm hiểu vị trí thoát vị đĩa đệm L4 L5, tính chất nguy hiểm và cách phòng ngừa, điều trị phù hợp
Thoát vị đĩa đệm L5 S1
Thoát vị đĩa đệm L5 S1 là trường hợp khi đĩa đệm ở giữa đốt sống L5 và S1 thoát khỏi vị trí bình thường. Đây cũng là một dạng thoát vị đĩa đệm phổ biến và có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Những triệu chứng thường gặp khi xảy ra thoát vị đĩa đệm L5 S1 bao gồm:
- Đau lưng dưới.
- Giảm khả năng vận động.
- Cảm giác tê bì ở chân.
Việc hiểu rõ về các loại thoát vị đĩa đệm thường gặp là quan trọng để có thể chẩn đoán và điều trị hiệu quả các vấn đề về cột sống thắt lưng.
>>Xem thêm: Thoát Vị Đĩa Đệm L5 S1 - Biến Chứng Khôn Lường Nếu Không Chữa Trị Kịp Thời
>> Xem thêm: Các vị trí đau lưng nguy hiểm thường gặp
4.Triệu chứng và dấu hiệu của người bị thoát vị đĩa đệm cột sống lưng
Triệu chứng lâm sàng và các dấu hiệu
Người bị thoát vị đĩa đệm cột sống lưng thường có những triệu chứng và dấu hiệu sau đây:
- Đau lưng: Đau lưng là triệu chứng chính của thoát vị đĩa đệm cột sống lưng. Đau có thể xuất hiện ở vùng lưng dưới, từ đốt sống thắt lưng đến hông và đùi. Đau có thể lan ra các vùng khác như mông, chân và ngón chân.
- Giảm sức mạnh và cảm giác: Người bị thoát vị đĩa đệm cột sống lưng sẽ dễ mệt hơn khi vận động, mất cảm giác ở phần chân gây khó khăn trong việc đi lại và thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Triệu chứng cận lâm sàng và các dấu hiệu
Ngoài các triệu chứng lâm sàng, người bị thoát vị đĩa đệm cột sống lưng cũng có thể trải qua các dấu hiệu cận lâm sàng sau đây:
- Thay đổi về cột sống: Xét nghiệm hình ảnh như cộng hưởng từ (MRI) có thể cho thấy sự thoát vị hoặc vị trí không bình thường của đĩa đệm cột sống thắt lưng.
- Sưng và đau: Chứng bệnh sẽ gây chèn ép hoặc kích thích dây thần kinh, có thể xảy ra sưng và đau ở vùng lưng và các vùng liên quan.
- Tê và buốt: Một số người bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng có thể trải qua tê và buốt ở vùng lưng, mông và chân.
Xem thêm: Đau xương mông: nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả thế nào?
- Khó khăn trong việc điều chỉnh vị trí: Người bị thoát vị đĩa đệm lưng có thể gặp khó khăn trong việc điều chỉnh vị trí khi nằm, ngồi hoặc đứng.
5. 4 Giai đoạn phát triển bệnh lý thoát vị đĩa đệm thắt lưng
Người bệnh mắc phải bệnh lý thoát vị đĩa đệm thắt lưng nếu không điều trị sẽ trải qua 4 giai đoạn sau:
- Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn lão hóa và thoái hóa theo thời gian. Kết cấu đĩa đệm bị suy yếu bởi tuổi tác, thói quen sinh hoạt không lành mạnh, chấn thương. Khi chớm bị, người bệnh sẽ không cảm thấy triệu chứng nào quá khó chịu, chỉ hơi đau nhẹ. Nếu không chăm sóc sức khỏe đúng cách, bỏ qua dấu hiệu sẽ khiến bệnh lý phát triển nghiêm trọng hơn.
- Giai đoạn 2: Lão hóa và thoái hóa tiếp diễn khiến phần bao xơ rạn nứt. Đĩa đệm sẽ có dấu hiệu tổn thương rõ ràng hơn trước với hiểu hơn là những cơn đau ở mức độ nhẹ và trung bình. Những cơn đau ở vùng thắt lưng chỉ xuất hiện khi người bệnh hoạt động mạnh hoặc sai tư thế. Giai đoạn này dễ nhận biết bệnh lý để có biện pháp ngăn chặn thoát vị đĩa đệm thắt lưng phát triển thêm.
- Giai đoạn 3: Bệnh lý thoát vị đĩa đệm thắt lưng chính thức bắt đầu, nhân nhầy thoát ra, chèn lên các dây thần kinh xung quanh. Người bệnh sẽ đau lưng, đau lan xuống chân, kèm theo cảm giác tê bì. Cơn đau tăng lên khi người bệnh đi lại, vận động. Người bệnh cần đến cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị tránh bệnh nghiêm trọng hơn.
- Giai đoạn 4: Thoát vị đĩa đệm thắt lưng vào giai đoạn nguy hiểm nhất, dễ dẫn đến các biến chứng như: Hội chứng đuôi ngựa, chèn ép dây thần kinh vùng chậu. Khi người bệnh tiến triển đến giai đoạn này sẽ yếu cơ, mất cảm giác, rối loạn điều khiển bàng quang. Người bệnh cần can thiệp y tế để tránh tổn thương cơ quan nội tạng và các dây thần kinh.
6. Triệu chứng và dấu hiệu của người thoát vị đĩa đệm thắt lưng thường gặp
Người gặp tình trạng thoát vị đĩa đệm thắt lưng thường xuyên gặp các rối loạn về thần kinh cột sống, dưới đây là tổng hợp các triệu chứng và dấu hiệu bạn cần lưu ý:
6.1 Triệu chứng đau:
- Đau thắt lưng: Xuất hiện cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng thắt lưng, đặc biệt khi ngồi lâu, cúi gập, hoặc nâng vật nặng.
- Đau lan xuống chân: Đau từ thắt lưng lan xuống mông, đùi, hoặc bắp chân (theo đường đi của dây thần kinh tọa).
6.2 Tê bì hoặc mất cảm giác:
- Cảm giác tê bì hoặc kiến bò ở chân, bàn chân, hoặc ngón chân.
- Khu vực bị ảnh hưởng phụ thuộc vào vị trí thoát vị đĩa đệm.
6.3 Yếu cơ:
- Cơ ở chân yếu đi, khó thực hiện các động tác như nhấc chân, bước lên bậc thang.
- Một số trường hợp nặng có thể gây teo cơ.
6.4 Giảm khả năng vận động:
- Hạn chế các động tác cúi, xoay người, hoặc đứng lâu do đau hoặc cứng thắt lưng.
6.5 Rối loạn vận động và cảm giác:
- Gặp khó khăn khi đi lại, dáng đi không đều do chân yếu.
- Mất phản xạ gân cơ, đặc biệt ở đầu gối hoặc mắt cá chân.
6.6 Triệu chứng nghiêm trọng cần lưu ý:
- Hội chứng chùm đuôi ngựa: Mất kiểm soát tiểu tiện, đại tiện, hoặc tê vùng yên ngựa (giữa hai đùi).
- Đau nhói dữ dội kèm mất cảm giác ở chân, không thể di chuyển.
7. Cách chữa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng hiệu quả
Có nhiều cách chữa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng tùy vào mức độ bệnh của bạn, như:
7.1 Điều trị không phẫu thuật bằng thuốc
Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giảm đau, chống viêm, giãn cơ cho người bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Các bác sĩ sẽ sử dụng máy siêu âm, máy xung điện làm giảm đau nhức vùng thắt lưng của người bệnh.
7.2 Các bài tập trị thoát vị đĩa đệm có thể thực hiện tại nhà
Những người bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng có thể dùng bài tập đơn giản sau để điều trị bệnh tại nhà như:
Bài tập “rắn hổ mang”:
- Người bệnh nằm úp sấp, sau đó chống 2 tay xuống sàn, đẩy ngực và đầu hướng lên trên.
- Cánh tay duỗi thẳng, bả vai 2 bên cố gắng mở rộng hết cơ, hít thở sâu và duy trì tư thế khoảng 30 giây.
- Thực hiện lại động tác từ 2 - 3 lần.
Bài tập gập người đơn giản
- Chuẩn bị ở tư thế quỳ 2 gối trên sân, hai trước chống xuống mặt đất.
- Từ từ dùng lúc của 2 tay đẩy người lên cao, đầu gối rời mặt đất, cánh tay duỗi thẳng.
- Để thẳng lưng và hít thở sâu và giữ tư thế trong 30 giây, sau đó chùn đầu gối thu người về tư thế chuẩn bị.
- Thực hiện lại động từ từ 2-3 lần.
7.3 Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic
Trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic là một trong những phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống lưng hiệu quả không qua xâm lấn.
Các bác sĩ chiropractic sẽ sử dụng các kỹ thuật nhằm đánh giá phạm vi chuyển động của phần bị ảnh hưởng, sức mạnh vùng cơ bắp và trạng thái của hệ thần kinh.
Tại phòng khám trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic Maple Healthcare, chúng tôi thực hiện theo một quy trình chuyên nghiệp và hiệu quả:
- Bước 1: Khám và chẩn đoán: Bác sĩ tiến hành kiểm tra lâm sàng và sử dụng các phương pháp xét nghiệm hình ảnh học để xác định chính xác tình trạng bệnh.
- Bước 2: Thiết lập kế hoạch điều trị cá nhân hóa: Mỗi bệnh nhân sẽ có một kế hoạch điều trị riêng, bao gồm các buổi điều chỉnh cột sống và các bài tập vật lý trị liệu phù hợp.
- Bước 3: Thực hiện các buổi điều trị: Bác sĩ chiropractic sẽ thực hiện các thao tác nắn chỉnh nhẹ nhàng để đưa các đốt sống sai lệch về vị trí ban đầu, giải phóng áp lực và giảm đau.
- Bước 4: Theo dõi và điều chỉnh kế hoạch: Dựa trên tiến triển của bệnh nhân, kế hoạch điều trị sẽ được điều chỉnh để đạt hiệu quả tối ưu.
- Bước 5: Hướng dẫn tập luyện và chăm sóc tại nhà: Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn các bài tập và phương pháp chăm sóc tại nhà để duy trì kết quả điều trị.
7.4 Điều trị vật lý trị liệu
Điều trị vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị thoát vị bằng cách sử dụng các kỹ thuật vật lý như nhiệt, điện, ánh sáng và động tác. Các bác sĩ vật lý trị liệu sẽ sử dụng các kỹ thuật như đèn hồng ngoại, sóng siêu âm và bài tập điều trị đua lưng để giảm đau và tăng cường sức mạnh cột sống.
>>Xem thêm: Cơ sở trang thiết bị sử dụng trong vật lý trị liệu cơ xương khớp
7.5 Phương pháp phẫu thuật
Những người bệnh bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng đã điều trị bằng vật lý trị liệu, trị liệu thần kinh cột sống Chiropractic, điều trị nội khoa kéo dài từ 3-6 tháng nhưng không cải thiện. Bệnh nhân có hội chứng đuôi ngựa, teo cơ hoặc liệt cơ sẽ được chỉ định phẫu thuật để giải quyết khối thoát vị chèn ép rễ thần kinh đốt sống thắt lưng.
8. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Thoát vị đĩa đệm thắt lưng là một bệnh lý phổ biến sẽ gây khó chịu, đau đớn, cản trở vận động của người bệnh. Trong trường hợp bạn xuất hiệu các dấu hiệu sau cần lập tức kịp thời thăm khám để chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe hiện tại.
- Cơn đau kéo dài hơn một tuần mà không thuyên giảm.
- Các dấu hiệu yếu cơ, tê bì nghiêm trọng, hoặc mất kiểm soát sinh hoạt hằng ngày xuất hiện.
- Có triệu chứng cấp cứu như hội chứng chùm đuôi ngựa.
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng nếu phát hiện và điều trị đúng cách, người bệnh có thể tìm lại sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc duy trì một lối sống lành mạnh, thường xuyên kiểm tra tầm soát thần kinh cột sống cũng như thực hiện các biện pháp phòng ngừa cũng là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc các chứng bệnh liên quan đến cột sống. Nếu bạn còn thêm thắc mắc nào khác có thể liên hệ ngay với chúng tôi tại biểu mẫu bên dưới hoặc liên hệ trực tiếp tại đây: FANPAGE MAPLE HEALTHCARE
Bài viết liên quan:
Chia sẻ:
Đặt lịch hẹn cùng Maple Healthcare để được tư vấn và thăm khám chuyên sâu bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.
TIN TỨC NỔI BẬT
CÔNG TY TNHH LÁ PHONG QUỐC TẾ
Trụ sở: 107B Trương Định, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, HCM.
Điện thoại: 0705 100 100
Mã số thuế: 0311948301
Ngày cấp: 21 - 08 - 2012
Nơi cấp: Sở kế hoạch và đầu tư TP.HCM
MAPLE HEALTHCARE - CÔNG TY TNHH LÁ PHONG QUỐC TẾ