Thuốc giãn cơ là gì? Dùng thuốc giãn cơ có thật sự tốt hay không?
Bác sĩ tư vấn chuyên môn bài viết
Dr. Paul D'Alfonso
Phòng khám Maple Healthcare
Tháng chín 8, 2022
Bác sĩ tư vấn chuyên môn bài viết
Dr. Paul D'Alfonso
Phòng khám Maple Healthcare
Co thắt cơ liên tục gây ra nhiều đau đớn, khó chịu cho người bệnh. Khi gặp phải tình trạng này, nhiều người lựa chọn thuốc giãn cơ để khắc phục. Vậy thuốc giãn cơ có hiệu quả không? Làm thế nào để sử dụng thuốc giãn cơ đúng cách?
Thuốc giãn cơ là gì?
Thuốc giãn cơ bao gồm các hoạt chất đối kháng với thụ thể Acetylcholine. Tác dụng cơ bản của nhóm thuốc này là làm gián đoạn quá trình dẫn truyền tín hiệu thần kinh tại khớp nối thần kinh cơ. Từ đó, thuốc có khả năng làm giảm đau và giảm khó chịu trong các trường hợp co thắt cơ hay co cứng cơ nhiều.
Cơ chế hoạt động chung của thuốc giãn cơ
Hầu hết các nhóm thuốc giãn cơ hiện nay trên thị trường đều hoạt động thông qua cơ chế tác động lên hệ thống thần kinh trung ương của người dùng, cụ thể là tại vùng tủy sống và vùng trên tủy sống.
Thuốc giãn cơ có khả năng làm giảm quá trình co cứng thông qua việc tăng cường quá trình ức chế tiền synap của những nơron vận động ở thụ thể Alpha - adrenergic. Thuốc này sẽ chủ yếu tác động lên những nơron có nhiều synap. Từ đó, thuốc làm giảm tình trạng kích thích của những nơron vận động trên tủy sống và làm giảm những cơn co cơ nhưng không hề gây ra tình trạng yếu cơ quá mức.
Để giải thích một cách ngắn gọn hơn thì thuốc giãn cơ là thuốc tác động lên não bộ của con người, giúp não điều khiển cơ thể thả lỏng các cơ chứ không tác động trực tiếp lên các cơ của bệnh nhân.
Đa số các thuốc giãn cơ hiện nay hấp thu tốt qua đường uống và cho tác dụng tối đa sau khi uống khoảng 1,5 giờ. Thuốc sẽ hết tác dụng sau 3 - 6 giờ kể từ thời điểm bắt đầu uống. Như vậy, có thể thấy thời gian tác dụng của thuốc giãn cơ tương đối ngắn. Do đó, người bệnh cần sử dụng thuốc giãn cơ nhiều lần trong một ngày (trung bình từ 3 - 4 lần/ngày). Tuy nhiên, việc này còn tùy thuộc vào nhu cầu và mức độ đau của người bệnh. Trước khi chỉ định bất kỳ loại thuốc giãn cơ nào, bác sĩ cần phải chỉnh liều thuốc cho phù hợp, đáp ứng với nhu cầu của bệnh nhân. Nên chỉ định liều tối thiểu cho tác dụng điều trị mong muốn để hạn chế tối đa tác dụng phụ mà thuốc giãn cơ gây ra.
Phân loại thuốc giãn cơ
Hiện nay, có nhiều cách phân loại thuốc giãn cơ khác nhau. Trong đó, 3 cách phân loại được ứng dụng rộng rãi nhất trên lâm sàng bao gồm:
Thuốc giãn cơ vân và cơ trơn
Thuốc giãn cơ vân
Thuốc giãn cơ vân hoạt động theo cơ chế thần kinh trung ương, có khả năng ức chế chọn lọc các neuron trung gian. Từ đó, thuốc kiểm soát trương lực cơ tại não và tủy sống, làm giảm trương lực cơ vân và gây giãn cơ. Các thuốc giãn cơ vân được chỉ định điều trị các trường hợp
Thuốc giãn cơ trơn
Là loại thuốc giảm đau và chống co thắt do có tác dụng làm giãn cơ trơn. Thuốc được chỉ định điều trị triệu chứng khi có tình trạng co thắt đường mật, đường tiêu hóa, đường tiết niệu - sinh dục. Một số thuốc giãn cơ trơn được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm: Papaverin, Atropin, Buscopan,...
Thuốc giãn cơ khử cực và không khử cực
Thuốc giãn cơ khử cực
Thuốc giãn cơ nhóm này hoạt động tương tự như chất dẫn truyền thần kinh Acetylcholine. Theo đó, thuốc sẽ gắn kết và hoạt hóa thụ thể Acetylcholine nằm trên tế bào cơ, làm khử cực màng tế bào. Khi tế bào còn khử cực sẽ không thể đáp ứng với kích thích tiếp theo từ Acetylcholine, từ đó làm giãn cơ.
Đặc điểm của nhóm thuốc giãn cơ khử cực là gây rung cơ trước, giãn cơ theo sau.
Thuốc giãn cơ không khử cực
Thuốc giãn cơ không khử cực là các chất đối kháng cạnh tranh có hồi phục với hoạt chất Acetylcholin tại thụ thể của Acetylcholin. Khi đạt nồng độ cao, thuốc giãn cơ không khử cực sẽ ngăn cản quá trình liên kết giữa Acetylcholin và bản vận động ở tế bào cơ, làm cho đường dẫn truyền thần kinh cơ bị gián đoạn, dẫn đến giãn cơ.
Đặc điểm của nhóm thuốc giãn cơ không khử cực là không gây rung cơ và đối kháng với thuốc giãn cơ khử cực.
Ngoài ra, dựa trên thời gian tác dụng, thuốc giãn cơ còn được phân thành 3 nhóm như sau:
- Tác dụng ngắn (succinylcholine)
- Tác dụng trung bình (rocuronium, vecuronium)
- Tác dụng dài (pipecuronium)
Các nhóm thuốc giãn cơ được dùng phổ biến nhất hiện nay
Baclofen
Baclofen là thuốc thuộc nhóm giãn cơ, tăng trương lực được dùng trong các trường hợp co thắt cơ, đau lưng, tổn thương tủy sống hoặc xơ cứng rải rác.
Notrixum
Notrixum là loại thuốc kê đơn được sử dụng để giãn cơ xương trong khi phẫu thuật hoặc trong trường hợp thông khí có kiểm soát.
Prenuff
Prenuff là thuốc giãn cơ được kê đơn trong các trường hợp cần cải thiện triệu chứng tăng trương lực cơ. Thuốc thường được chỉ định cho bệnh nhân mắc các bệnh lý như viêm quanh khớp vai, hội chứng đốt sống cổ và thắt lưng, thoái hóa tủy, bại não, xơ cứng cột bên teo cơ,...
Thuốc giãn cơ Decontractyl
Decontractyl là thuốc giãn cơ tác động trên cả thần kinh trung ương, tủy sống và cả ngoại vi. Do đó, thuốc được chỉ định điều trị các trường hợp thoái hóa đốt sống và giảm đau do co thắt cơ, đau cơ, đau lưng, đau xương khớp,...
Cảnh báo các tác dụng phụ
Giống như mọi loại thuốc khác, bên cạnh những lợi ích như giảm đau, giảm co cứng cơ nhanh chóng, thuốc giãn cơ cũng mang đến một số tác dụng phụ, có thể kể đến như:
- Thuốc giãn cơ có thể gây ức chế thần kinh khiến người sử dụng mất tỉnh táo. Vì vậy, hãy chú ý đảm bảo an toàn khi dùng thuốc. Không nên thực hiện các hoạt động đòi hỏi sự tỉnh táo hoặc cần tập trung tinh thần như lái xe, vận hành máy móc nặng,...
- Một số nhóm thuốc giãn cơ có thể gây nghiện, dẫn đến tình trạng phụ thuộc thuốc.
- Trong trường hợp đang dùng thuốc liên tục trong một thời gian dài, nếu đột ngột dừng thuốc có thể gây ra tình trạng co giật hoặc xuất hiện ảo giác. Chính vì vậy, trong quá trình sử dụng thuốc, người bệnh nên tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo liều lượng cũng như thời gian sử dụng thuốc.
Không sử dụng kết hợp thuốc với những chất nào?
- Rượu bia
- Thuốc ngủ
- Các thuốc ức chế thần kinh trung ương, ví dụ như các thuốc hướng thần, opioid,...
Đối tượng nào cần thận trọng khi dùng thuốc giãn cơ?
- Người trên 65 tuổi
- Người có chức năng gan suy giảm nhiều
- Người bị rối loạn não hoặc gặp các vấn đề sức khỏe tâm thần
Vì những lý do trên, có thể thấy người bệnh cần cân nhắc một cách cẩn thận trước khi quyết định sử dụng các thuốc. Ngoài ra, theo khuyến cáo, khi gặp tình trạng co thắt cơ hay co cứng cơ thì bên cạnh việc sử dụng thuốc giãn cơ, người bệnh nên tăng cường các hoạt động tập luyện thể dục thể thao phù hợp với tình trạng sức khỏe để giúp cơ dẻo dai hơn.
Ngoài ra, chế độ ăn uống khoa học cũng đóng góp một phần quan trọng trong việc giãn cơ. Nên bổ sung cho cơ thể đủ chất dinh dưỡng, nhất là các thức ăn giàu protein. Thời gian tốt nhất để bổ sung thực phẩm này là vào sau các giờ luyện tập.Khi gặp phải các triệu chứng co thắt cơ hay co cứng cơ, bạn cũng cần đến gặp các bác sĩ để nhận được sự tư vấn và có liệu trình điều trị phù hợp. Hãy đến với phòng khám Maple Healthcare để được giải đáp mọi thắc mắc.
Phòng khám Quận 2: Số 19 Đặng Hữu Phổ, P. Thảo Điền, Quận 2. Điện thoại: 0938 646 112
Phòng khám Quận 3: 107B Trương Định, P. Võ Thị Sáu, Quận 3. Điện thoại: 0932 055 088
Phòng khám Quận 7: 2-4 Nội khu Hưng Gia 1, P. Tân Phong, Quận 7. Điện thoại: 0705 100 100
Chia sẻ:
Đặt lịch hẹn cùng Maple Healthcare để được tư vấn và thăm khám chuyên sâu bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.
ĐẶT HẸN NGAY
TIN TỨC NỔI BẬT
CÔNG TY TNHH LÁ PHONG QUỐC TẾ
Trụ sở: 107B Trương Định, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3, HCM.
Điện thoại: 0705 100 100
Mã số thuế: 0311948301
Ngày cấp: 21 - 08 - 2012
Nơi cấp: Sở kế hoạch và đầu tư TP.HCM
Thành viên Group Healthcare
MAPLE HEALTHCARE - CÔNG TY TNHH LÁ PHONG QUỐC TẾ