Ngủ Dậy Bị Đau Lưng Là Bệnh Gì? Cách Nào Để Khắc Phục Hiệu Quả

Đau lưng vào buổi sáng khi ngủ dậy là một vấn đề phổ biến và thường gặp, có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nó có thể đến từ các nguyên nhân lành tính và mau khỏi nếu biết chữa trị đúng cách. Tuy nhiên nó cũng có thể liên quan đến các nguyên nhân bệnh lý như: thoát vị đĩa đệm, chấn thương, vẹo cột sống.... Để hiểu rõ tình trạng trên xuất phát do đâu, xem ngay bài viết dưới đây.

1. Tình trạng ngủ dậy bị đau lưng là gì?

Sáng ngủ dậy bị đau lưng là một vấn đề phổ biến mà nhiều người lớn gặp phải. Cơn đau thường xuất hiện sau khi thức dậy từ giấc ngủ dài. Có tới 80-85% người trưởng thành trải qua tình trạng này ít nhất một lần trong đời, trong đó khoảng 20-25% sẽ phát triển thành đau lưng mãn tính.

Thông thường những cơn đau nhẹ thường xuất hiện vào buổi sáng và dễ cải thiện sau khi vận động. Tuy nhiên, nếu đau lưng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn khi di chuyển thì người bệnh cần chú ý vì nó có thể chỉ ra các vấn đề bệnh lý như thoái hóa đốt sống, viêm khớp, hoặc căng thẳng dây chằng cột sống.

2. Nguyên nhân gây đau lưng sau khi ngủ dậy

2.1 Tư thế ngủ không đúng

Tư thế ngủ không đúng là một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng sáng ngủ dậy bị đau lưng. Một số tư thế ngủ không tự nhiên hoặc giường ngủ không phù hợp có thể dẫn đến căng cơ, căng thẳng hoặc lún sụt cột sống trong suốt giấc ngủ. Các tư thế ngủ không đúng thường bao gồm:

• Ngủ nghiêng về một bên quá nhiều.
• Ngủ nằm ngửa mà không có sự hỗ trợ cho vùng cổ và lưng.
• Sử dụng gối quá cao hoặc quá thấp so với vị trí tự nhiên của đầu và cổ.

Những tư thế này có thể làm căng cơ cổ, cột sống và dẫn đến sự bài tiết không đúng của các cơ cấu hệ cơ xương. Điều này có thể dẫn đến đau lưng sau khi thức dậy, đặc biệt là khi người ngủ giữ các tư thế không thoải mái suốt đêm.

2.2 Nệm và gối không thoải mái

Chất lượng của nệm và gối cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây đau lưng sau khi ngủ dậy. Nếu đệm quá cứng hoặc quá mềm, hoặc gối không hỗ trợ đúng phần đầu và cổ của bạn cũng có thể dẫn đến căng cơ và căng thẳng thần kinh trong khi bạn nằm ngủ. Các vấn đề thường gặp có thể bao gồm:

• Nệm quá cứng: Làm cho các vùng của cơ thể không được hỗ trợ đúng cách, dẫn đến căng cơ và áp lực lên các đốt sống.
• Nệm quá mềm: Dẫn đến lún sụt cột sống và không duy trì được sự thẳng lưng tự nhiên của cơ thể.
• Gối không phù hợp: Nếu gối quá cao, thấp hoặc không hỗ trợ đúng vị trí cổ và đầu của bạn, có thể gây ra căng cơ cổ và làm mất tư thế thẳng lưng khi ngủ.

2.3 Vận động quá mức hoặc làm việc nặng nhọc

Vận động quá mức hoặc làm việc nặng nhọc cũng có thể là nguyên nhân gây sáng ngủ dậy bị đau lưng. Khi bạn vận động quá mức hoặc làm việc nặng nhọc trong ngày, các cơ bắp và cấu trúc xương khớp có thể bị căng thẳng và gây ra một số vấn đề sau:

• Căng cơ và cơ bắp: Điều này có thể làm giảm sự linh hoạt của cơ bắp và dẫn đến ngủ dậy bị đau lưng.
• Chấn thương cơ xương: Làm việc nặng nhọc hoặc vận động quá mức có thể gây chấn thương cho các cấu trúc xương khớp, đặc biệt là trong vùng thắt lưng. Đây là một nguyên nhân phổ biến gây đau lưng ngay cả khi nằm ngủ đúng tư thế.

2.4 Các nguyên nhân khác

Các yếu tố khác cũng có thể góp phần vào việc gây ra đau lưng khi thức dậy. Đau lưng dưới có thể xuất hiện do các vấn đề y tế khác và các yếu tố trong lối sống như: viêm khớp, rối loạn kinh nguyệt, lạc nội mạc tử cung, sỏi thận, các rối loạn sức khỏe tâm thần, tuổi tác, loãng xương, thiếu thể lực, hút thuốc, chấn thương, bệnh lý đĩa đệm, tăng cân,...

3. Đau lưng khi ngủ dậy có thể là dấu hiệu của bệnh gì?

3.1 Thoát vị đĩa đệm

Ngủ dậy bị đau lưng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý, trong đó bao gồm cả thoát vị đĩa đệm. Đây là tình trạng mà các đĩa đệm giữa các đốt sống mất đi tính linh hoạt và dẫn đến bị khô cứng lại, làm giảm khả năng chịu đựng và gây ra cơn đau lưng. Thoát vị đĩa đệm thường xảy ra do quá trình lão hóa tự nhiên, nhưng cũng có thể do các yếu tố như chấn thương, căng thẳng dài hạn hoặc các tư thế ngủ không đúng.

3.2 Đau cơ xơ hóa

Đau cơ xơ hóa là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ngủ dậy bị đau lưng. Bệnh này xảy ra khi các cơ bắp xung quanh cột sống trở nên căng cứng và mất đi tính linh hoạt do quá trình lão hóa tự nhiên, hoặc do các tác động từ thói quen sống không lành mạnh như thiếu vận động, ngồi lâu hoặc nâng vật nặng mà không đúng kỹ thuật.

3.3 Chấn thương cột sống

Chấn thương cột sống là một nguyên nhân khác có thể dẫn đến ngủ dậy bị đau lưng. Những chấn thương này có thể bao gồm các vết thương do tai nạn, va đập mạnh hoặc các hoạt động vận động mà không đúng cách. Chẳng hạn như việc nâng vật nặng quá tải, rơi từ độ cao, hay tai nạn giao thông.

Các triệu chứng của chấn thương cột sống có thể bao gồm đau lưng cấp tính, cứng cổ, hoặc đau lan ra các chi. Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể xảy ra các vấn đề nghiêm trọng như gãy xương, dị vật hoặc sự di chuyển của các cột sống.

3.4 Vẹo cột sống

Vẹo cột sống là một tình trạng mà cột sống bị cong sang một bên một cách bất thường. Đau lưng do vẹo cột sống có thể xuất hiện do áp lực không đều lên các đĩa đệm và cơ bắp xung quanh cột sống, dẫn đến căng thẳng và đau nhức, đặc biệt là sau khi ngủ dậy vào buổi sáng. 

Các triệu chứng của vẹo cột sống có thể bao gồm đau lưng kéo dài, sự mất cân đối ở vai và hông, và đôi khi là cảm giác mệt mỏi do cơ bắp phải làm việc nhiều hơn để duy trì tư thế thăng bằng.

3.5 Hẹp ống sống

Hẹp ống sống là một tình trạng xảy ra khi khoảng trống bên trong cột sống bị thu hẹp, gây áp lực lên tủy sống và các dây thần kinh. Tình trạng này thường do sự thoái hóa của các đĩa đệm và xương khớp theo thời gian, nhưng cũng có thể do các yếu tố khác như chấn thương, khối u, hoặc các bệnh lý bẩm sinh.

Hẹp ống sống có thể dẫn đến đau lưng, đặc biệt là sau khi thức dậy vào buổi sáng. Các triệu chứng thường bao gồm đau nhức, tê bì, yếu cơ, và thậm chí là mất cảm giác ở tay hoặc chân. Đau lưng do hẹp ống sống thường xuất hiện ở vùng thắt lưng và có thể lan xuống các chi dưới.

3.6 Đau thần kinh tọa

Đau thần kinh tọa là một nguyên nhân phổ biến khác dẫn đến đau lưng. Đau thần kinh tọa xảy ra khi dây thần kinh tọa bị chèn ép hoặc kích thích. Nguyên nhân thường do thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống hoặc chấn thương cột sống.

Các triệu chứng của đau thần kinh tọa bao gồm đau nhức, tê bì và cảm giác ngứa ran lan từ lưng dưới xuống mông và chân. Cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi ngồi, đứng lâu hoặc thay đổi tư thế đột ngột.

4. Các biện pháp giảm ngủ dậy bị đau lưng

4.1 Bài tập giảm đau lưng vào buổi sáng

Thực hiện các bài giãn cơ là một trong những biện pháp hiệu quả giúp giảm đau lưng sau khi ngủ dậy. Các bài tập này không chỉ giúp tăng cường sự linh hoạt và dẻo dai của cơ bắp mà còn giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và ngăn ngừa các cơn đau lưng tái phát.

Plank

Bài tập plank là một trong những bài tập hiệu quả giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp vùng bụng và lưng, đồng thời cải thiện tư thế và giảm đau lưng.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Nằm sấp xuống sàn, chống hai khuỷu tay và hai mũi chân lên sàn, giữ thân người thẳng từ đầu đến gót chân.
• Bước 2: Siết chặt cơ bụng và giữ tư thế này trong 20-30 giây hoặc lâu hơn nếu có thể.
• Bước 3: Thả lỏng và lặp lại động tác 2-3 lần.

Xem thêm bài tập trị đau lưng tại đây

Tư thế rắn hổ mang

Tư thế rắn hổ mang giúp kéo giãn cơ lưng dưới, cải thiện sự linh hoạt của cột sống và giảm triệu chứng ngủ dậy bị đau lưng hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Nằm sấp trên sàn, đặt hai tay dưới vai.
• Bước 2: Đẩy thân trên lên, giữ hông và chân chạm sàn, ngửa đầu ra sau.
• Bước 3: Giữ tư thế này trong 15-20 giây, thở đều.
• Bước 4: Thả lỏng và lặp lại động tác 2-3 lần.

Uốn cong đầu gối

Bài tập uốn cong đầu gối giúp giãn cơ lưng dưới và giảm căng thẳng cơ bắp sau một đêm ngủ.

Cách thực hiện:

• Bước 1: Nằm ngửa trên sàn, co gối và kéo cả hai đầu gối về phía ngực.
• Bước 2: Dùng hai tay giữ chặt đầu gối và kéo nhẹ về phía ngực.
• Bước 3: Giữ tư thế này trong 20-30 giây, thở đều.
• Bước 4: Thả lỏng và lặp lại động tác 2-3 lần.

4.2 Phương pháp tập Vật lý trị liệu

Phương pháp tập Vật lý trị liệu là một cách hiệu quả để giảm đau lưng và cải thiện chức năng cột sống vào buổi sáng. Vật lý trị liệu không chỉ giúp giảm đau mà còn tăng cường sức mạnh, sự linh hoạt và khả năng chịu đựng của cơ bắp. Tại phòng khám Maple Healthcare, các bài tập và kỹ thuật trong vật lý trị liệu được các bác sĩ thiết kế để nhắm vào các khu vực bị ảnh hưởng và giúp tình trạng phục hồi diễn ra nhanh hơn. Dưới đây là những lợi ích Maple Healthcare đem lại cho người bệnh khi sử dụng phương pháp trị liệu vật lý 

Những lợi ích hữu dụng của phương pháp:

• Giảm đau: Các kỹ thuật như xoa bóp, kéo giãn và các bài tập cụ thể giúp giảm căng thẳng và đau nhức ở cơ lưng giúp cải thiện tình trạng ngủ dậy bị đau lưng.
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp: Các bài tập được thiết kế để tăng cường cơ bắp vùng lưng và bụng, giúp hỗ trợ cột sống tốt hơn.
• Cải thiện sự linh hoạt: Giúp các khớp và cơ trở nên linh hoạt hơn, giảm nguy cơ chấn thương.
• Cải thiện tư thế: Hướng dẫn tư thế đúng trong các hoạt động hàng ngày, giảm áp lực lên cột sống.

4.3 Giảm stress

Giảm stress là một yếu tố quan trọng trong việc giảm đau lưng, đặc biệt là sau khi thức dậy vào buổi sáng. Căng thẳng và lo âu có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng đau lưng bằng cách làm tăng căng cơ và giảm tuần hoàn máu. Dưới đây là một số phương pháp giúp giảm stress hiệu quả:

Thiền và Thở sâu:

• Thiền: Dành ra 10-15 phút mỗi ngày để thiền giúp tâm trí thư giãn và giảm căng thẳng.
• Thở sâu: Thực hành thở sâu và chậm, hít vào qua mũi và thở ra qua miệng, giúp giảm nhịp tim và thư giãn cơ bắp.

Yoga:

• Yoga kết hợp các động tác kéo giãn và thở sâu, không chỉ giúp giảm căng thẳng mà còn tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của cơ bắp.

Tập thể dục thường xuyên:

• Tập thể dục giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng. Các bài tập aerobic nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc đạp xe có thể giúp giảm đau lưng hiệu quả.

4.4 Tắm nước ấm sau khi thức dậy

Tắm nước ấm vào buổi sáng là một biện pháp hiệu quả giúp cải thiện chứng đau lưng khi vừa thức dậy và khởi đầu một ngày mới đầy năng lượng. Nước ấm có thể giúp làm giãn cơ bắp, cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng thẳng. Dưới đây là một số lợi ích và cách tắm nước ấm để đạt hiệu quả tốt nhất

Lợi ích của tắm nước ấm:

• Giãn cơ và giảm đau: Nước ấm giúp làm giãn cơ bắp và giảm đau lưng do các cơ bị căng cứng sau khi ngủ.
• Cải thiện tuần hoàn máu: Nước ấm kích thích tuần hoàn máu, cung cấp oxy và dưỡng chất đến các mô bị viêm, giúp giảm viêm và phục hồi nhanh chóng.
• Giảm căng thẳng: Tắm nước ấm giúp thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng và lo âu, góp phần cải thiện tình trạng đau lưng.

Tắm nước ấm không chỉ giúp giảm đau lưng mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe toàn diện. Sau khi tắm, bạn có thể thực hiện một vài động tác kéo giãn nhẹ nhàng để duy trì sự linh hoạt của cơ bắp và giảm đau lưng. Ví dụ như động tác chạm ngón chân, động tác kéo giãn cơ lưng dưới hoặc động tác uốn cong đầu gối.

Ngủ dậy bị đau lưng là một vấn đề thường gặp, thường do các cơ bị cứng và co lại trong khi ngủ. Để giảm thiểu tình trạng này, việc duy trì tư thế ngủ đúng và đảm bảo chất lượng giường - gối ngủ thoải mái là rất quan trọng. Ngoài ra, thực hiện các bài tập tăng cường sự linh hoạt cơ thể và duy trì lối sống lành mạnh cũng có thể giúp ngăn ngừa và cải thiện triệu chứng. Nếu triệu chứng đau lưng vào buổi sáng kéo dài và nghiêm trọng, nên tham khảo ý kiến chuyên gia để được tư vấn và điều trị kịp thời, nhằm giảm thiểu các biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Bài viết liên quan

• Đau lưng dưới gần mông là bệnh gì? Cách để điều trị hiệu quả
• Cẩn thận với nguyên nhân của đau sau lưng bên phải dưới bả vai
• Đau lưng vùng xương chậu: Tiềm ẩn dấu hiệu của bệnh nguy hiểm